Tri thức khoa học là gì? Tri thức khoa học trong phát triển kinh tế
Trong mục tiêu phát triển kinh tế đất nước vai trò của tri thức và tri thức khoa học cực kỳ quan trọng. Nó có ảnh hưởng sâu rộng tới quá trình tiến hành các hoạt động kinh tế theo mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Vậy bạn đã biết tri thức khoa học là gì chưa?
Tri thức có vai trò hết sức quan trọng, góp phần tạo nên mọi thành tựu và tiến bộ trong lịch sử phát triển của văn minh nhân loại. Không phải tự nhiên mà máy tính điện tử những công cụ hiện đại trong lĩnh vực công nghệ thông tin thời nay lại tự nhiên mà có để thay thế con người trong các hoạt động lao động trí óc. Nó ra đời dựa trên kết quả lao động trí óc, vận dụng nguồn tri thức và tài năng vốn có để người ta chế tạo ra. Bởi vậy nếu không có tri thức sẽ không có một xã hội phát triển phồn thịnh như hiện tại.
Theo từ điển tiếng Việt giải thích “tri thức là những điều hiểu biết do từng trải và học tập mà thu được” đây là một khái niệm được đúc kết dưới góc độ ngôn ngữ học những không quá trừu tượng đánh đố ý hiểu của độc giả. Còn theo ý nghĩa triết học của nó “Trí thức là kết quả của quá trình nhận thức của con người về thế giới hiện thực, làm tái hiện trong tư tưởng những thuộc tính, những quy luật của thế giới ấy và diễn đạt chúng dưới hình thức ngôn ngữ hoặc các hệ thống ký hiệu khác”
Tri thức được phân thành tri thức thông thường và tri thức khoa học. Nếu tri thức thông thường được hình thành do hoạt động hàng ngày của mỗi cá nhân, mang tính chất cảm tính trực tiếp bề ngoài và rời rạc thì tri thức khoa học phản ánh trình độ của con người đi sâu nhận thức thế giới hiện thức. Vậy tri thức khoa học còn khác với tri thức thông thường như thế nào?
- Tri thức thông thường: Hiểu một cách đơn giản và dễ hình dung nhất là trong đời sống, con người thường xuyên phải tiếp xúc với thiên nhiên, với xã hội, phải giải quyết nhiều công việc thực tế hàng ngày. Những công việc này người ta đều có thể cảm nhận bằng các giác quan để cảm nhận về bản thân, về thế giới xã hội xung quanh rồi rút ra kinh nghiệm sống. Đó chính là tri thức thông thường mà không phải ai cũng biết.
- Tri thức khoa học: Phức tạp hơn tri thức thông thường. Sự phát triển của lao động sản xuất và hoạt động xã hội là nguyên nhân khiến con người phải tìm hiểu sâu hơn, nghiên cứu đầy đủ hơn về thế giới và tìm hiểu khả năng nhận thức của chính mình. Tri thức khoa học là hệ thống tri thức khái quát về các sự vật, hiện tượng của thế giới và các quy luật vận động của chúng. Đây là hệ thống tri thức được xác lập trên căn cứ xác đáng có thể kiểm tra được và có tính ứng dụng trong các hoạt động phát triển đất nước hay bất cứ hoạt động nào cần tới vận dụng sâu tri thức. Tri thức khoa học được phân thành tri thức kinh nghiệm và tri thức lý luận.
Tri thức khoa học và tri thức thông thường khác nhau nhưng lại bổ trợ cho nhau đề cùng tồn tại. Tri thức khoa học tuy phức tạp hơn tri thức thông thường nhưng nó có thể xuất phát từ tri thức thông thường, phải có những cảm nhận, đánh giá khách quan từ tri giác thì tri thức khoa học mới có cơ sở để tiến hành những nghiên cứu một cách sâu sắc.
2. Vai trò của tri thức khoa học
Trong phát triển kinh tế, không cần nói ai trong số chúng ta cũng biết tri thức đóng vai trò rất quan trọng cho ra đời những phát minh khoa học kỹ thuật phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh. Nhờ tri thức mà những suy nghĩ tưởng như không thể lại thành có thể và giờ đây chúng ta đang được sống trong nền kinh tế tri thức. Đó là nền kinh tế có sự sản sinh ra, phổ cập và sử dụng tri thức giữ vai trò quyết định nhất đối với sự phát triển kinh tế, tạo ra của cải, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Trong nền kinh tế tri thức, những ngành áp dụng được nhiều thành tựu mới nhất của khoa học, công nghệ và dựa vào tri thức như công nghệ thông tin, công nghệ sinh học,… nhưng những ngành kinh tế truyền thống như nông nghiệp, công nghiệp cũng không nằm ngoài danh sách được thừa hưởng và ứng dụng khoa học công nghệ cao. Sở dĩ các nước phát triển ngày nay có tốc độ phát triển nhanh là do sản phẩm của họ có hàm lượng trí tuệ cao, hàm lượng giá trị do trí tuệ tạo ra và đã được kết tính khéo léo trong sản phẩm. Xã hội đã tạo nên một nền kinh tế tri thức mà sản phẩm được sản xuất dựa trên thành tự mới của khoa học công nghệ, dựa trên những tri thức mà con người đã đạt được ngày càng phong phú, đáp ứng tốt những yêu cầu về vật chất cũng như tinh thần của con người.
Tuy nhiên tri thức khoa học cũng không tránh khỏi những tác động tiêu cực đến nền kinh tế dẫn đến tồn tại nhiều mặt trái của nền kinh tế hiện nay đó là có sự phân hóa giữa nước giàu, nước nghèo về nhiều yếu tố như thu nhập, tuổi thọ, giáo dục và chất lượng cuộc sống,… Điều gì cũng có hai mặt đó là điều tất yếu khách quan tồn tại trên thế giới này bởi vậy nếu xã hội muốn áp dụng thành tự của tri thức khoa học thì phải chấp nhận cả những tác động tiêu cực trên. Có như vậy mọi thứ mới dung hòa được đề cùng tồn tại trong một thế giới.
Trên đây là những thông tin về tri thức khoa học là gì? Hy vọng với những chia sẻ hữu ích mà chúng tôi đã cung cấp trong bài viết này độc giả sẽ có thêm kiến thức mới bổ sung cho vốn tri thức còn thiếu sót của bản thân.
Tác giả: Nguyễn Ánh Tuyết
1. Khái niệm tri thức khoa học là gì?
 |
| Tri thức khoa học là gì? |
Theo từ điển tiếng Việt giải thích “tri thức là những điều hiểu biết do từng trải và học tập mà thu được” đây là một khái niệm được đúc kết dưới góc độ ngôn ngữ học những không quá trừu tượng đánh đố ý hiểu của độc giả. Còn theo ý nghĩa triết học của nó “Trí thức là kết quả của quá trình nhận thức của con người về thế giới hiện thực, làm tái hiện trong tư tưởng những thuộc tính, những quy luật của thế giới ấy và diễn đạt chúng dưới hình thức ngôn ngữ hoặc các hệ thống ký hiệu khác”
Tri thức được phân thành tri thức thông thường và tri thức khoa học. Nếu tri thức thông thường được hình thành do hoạt động hàng ngày của mỗi cá nhân, mang tính chất cảm tính trực tiếp bề ngoài và rời rạc thì tri thức khoa học phản ánh trình độ của con người đi sâu nhận thức thế giới hiện thức. Vậy tri thức khoa học còn khác với tri thức thông thường như thế nào?
- Tri thức thông thường: Hiểu một cách đơn giản và dễ hình dung nhất là trong đời sống, con người thường xuyên phải tiếp xúc với thiên nhiên, với xã hội, phải giải quyết nhiều công việc thực tế hàng ngày. Những công việc này người ta đều có thể cảm nhận bằng các giác quan để cảm nhận về bản thân, về thế giới xã hội xung quanh rồi rút ra kinh nghiệm sống. Đó chính là tri thức thông thường mà không phải ai cũng biết.
- Tri thức khoa học: Phức tạp hơn tri thức thông thường. Sự phát triển của lao động sản xuất và hoạt động xã hội là nguyên nhân khiến con người phải tìm hiểu sâu hơn, nghiên cứu đầy đủ hơn về thế giới và tìm hiểu khả năng nhận thức của chính mình. Tri thức khoa học là hệ thống tri thức khái quát về các sự vật, hiện tượng của thế giới và các quy luật vận động của chúng. Đây là hệ thống tri thức được xác lập trên căn cứ xác đáng có thể kiểm tra được và có tính ứng dụng trong các hoạt động phát triển đất nước hay bất cứ hoạt động nào cần tới vận dụng sâu tri thức. Tri thức khoa học được phân thành tri thức kinh nghiệm và tri thức lý luận.
Tri thức khoa học và tri thức thông thường khác nhau nhưng lại bổ trợ cho nhau đề cùng tồn tại. Tri thức khoa học tuy phức tạp hơn tri thức thông thường nhưng nó có thể xuất phát từ tri thức thông thường, phải có những cảm nhận, đánh giá khách quan từ tri giác thì tri thức khoa học mới có cơ sở để tiến hành những nghiên cứu một cách sâu sắc.
2. Vai trò của tri thức khoa học
2.1. Vai trò của tri thức khoa học đối với đời sống xã hội
 |
Tri thức khoa học có vai trò đối với đời sống xã hội |
Như đã nhấn mạnh, tri thức có vai trò hết sức quan trọng góp phần tạo nên mọi thành tựu và tiến bộ trong lịch sử phát triển của văn minh nhân loại. Tri thức gắn liền với nền văn minh loài người, con người ngày càng nhận thức sâu sắc hơn nội hàm mới của tri thức mà không ngừng sáng tạo ra tri thức, dần dần xây dựng và hoàn thiện hệ thống tri thức mới. Tri thức bao trùm trên nhiều lĩnh vực từ lao động sản xuất (công, nông nghiệp) tới cả chính trị, giáo dục, văn học, nghệ thuật, y tế, luật pháp, chiến đấu bảo vệ Tổ quốc,…
Trong thời đại ngày nay tri thức lại trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, nó góp mặt và trở thành lực lượng lao động trực tiếp quan trọng nhất. Nhờ sự góp mặt của tri thức tạo ra những thay đổi lớn lao không chỉ trong quản lý và sản xuất kinh doanh mà con tác động làm thay đổi đáng kể cuộc sống của con người theo chiều hướng tích cực hơn. Có thể thấy từ khi có sự tác động của tri thức khoa học, các suy nghĩ và nhận thức của con người có sự thay đổi hơn rất nhiều. Đã từ lâu những quan điểm cổ hủ, những định kiến lạc hậu đã được thay thế bằng những quy nghĩ, tư duy mới hiện đại hơn, phù hợp với xu thế hơn.
Con người không chỉ biết mà phải áp dụng được cả tri thức và tri thức khoa học coi đó là kim chỉ nam cho các hành động nhằm cải tạo thế giới đáp ứng toàn diện nhu cầu vật chất của cuộc sống con người. Vì vậy để biết cách áp dụng được những kiến thức của tri thức khoa học vào đời sống xã hội, con người phải chủ động học tập không ngừng và liên tục bởi kiến thức rất rộng và bao la, con người không chỉ học trong ngày một ngày hai mà học cả đời chưa chắc cũng chưa biết hết được. Và tất nhiên, theo thời gian kiến thức có thể được phát hiện ra thêm bổ sung vào kho tri thức, con người phải dám gạt bỏ những tri thức đã lỗi thời, tiếp thu và có nhận xét những tri thức đã có rồi tìm mọi cách để tiếp cận những tri thức mới. Hãy là một tế bào sống tốt để nuôi dưỡng sự sống cho cả một xã hội văn minh.
Trong thời đại ngày nay tri thức lại trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, nó góp mặt và trở thành lực lượng lao động trực tiếp quan trọng nhất. Nhờ sự góp mặt của tri thức tạo ra những thay đổi lớn lao không chỉ trong quản lý và sản xuất kinh doanh mà con tác động làm thay đổi đáng kể cuộc sống của con người theo chiều hướng tích cực hơn. Có thể thấy từ khi có sự tác động của tri thức khoa học, các suy nghĩ và nhận thức của con người có sự thay đổi hơn rất nhiều. Đã từ lâu những quan điểm cổ hủ, những định kiến lạc hậu đã được thay thế bằng những quy nghĩ, tư duy mới hiện đại hơn, phù hợp với xu thế hơn.
Con người không chỉ biết mà phải áp dụng được cả tri thức và tri thức khoa học coi đó là kim chỉ nam cho các hành động nhằm cải tạo thế giới đáp ứng toàn diện nhu cầu vật chất của cuộc sống con người. Vì vậy để biết cách áp dụng được những kiến thức của tri thức khoa học vào đời sống xã hội, con người phải chủ động học tập không ngừng và liên tục bởi kiến thức rất rộng và bao la, con người không chỉ học trong ngày một ngày hai mà học cả đời chưa chắc cũng chưa biết hết được. Và tất nhiên, theo thời gian kiến thức có thể được phát hiện ra thêm bổ sung vào kho tri thức, con người phải dám gạt bỏ những tri thức đã lỗi thời, tiếp thu và có nhận xét những tri thức đã có rồi tìm mọi cách để tiếp cận những tri thức mới. Hãy là một tế bào sống tốt để nuôi dưỡng sự sống cho cả một xã hội văn minh.
2.2. Vai trò của tri thức khoa học đối trong kinh tế
 |
| Tri thức có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế |
Trong nền kinh tế tri thức, những ngành áp dụng được nhiều thành tựu mới nhất của khoa học, công nghệ và dựa vào tri thức như công nghệ thông tin, công nghệ sinh học,… nhưng những ngành kinh tế truyền thống như nông nghiệp, công nghiệp cũng không nằm ngoài danh sách được thừa hưởng và ứng dụng khoa học công nghệ cao. Sở dĩ các nước phát triển ngày nay có tốc độ phát triển nhanh là do sản phẩm của họ có hàm lượng trí tuệ cao, hàm lượng giá trị do trí tuệ tạo ra và đã được kết tính khéo léo trong sản phẩm. Xã hội đã tạo nên một nền kinh tế tri thức mà sản phẩm được sản xuất dựa trên thành tự mới của khoa học công nghệ, dựa trên những tri thức mà con người đã đạt được ngày càng phong phú, đáp ứng tốt những yêu cầu về vật chất cũng như tinh thần của con người.
Tuy nhiên tri thức khoa học cũng không tránh khỏi những tác động tiêu cực đến nền kinh tế dẫn đến tồn tại nhiều mặt trái của nền kinh tế hiện nay đó là có sự phân hóa giữa nước giàu, nước nghèo về nhiều yếu tố như thu nhập, tuổi thọ, giáo dục và chất lượng cuộc sống,… Điều gì cũng có hai mặt đó là điều tất yếu khách quan tồn tại trên thế giới này bởi vậy nếu xã hội muốn áp dụng thành tự của tri thức khoa học thì phải chấp nhận cả những tác động tiêu cực trên. Có như vậy mọi thứ mới dung hòa được đề cùng tồn tại trong một thế giới.
Trên đây là những thông tin về tri thức khoa học là gì? Hy vọng với những chia sẻ hữu ích mà chúng tôi đã cung cấp trong bài viết này độc giả sẽ có thêm kiến thức mới bổ sung cho vốn tri thức còn thiếu sót của bản thân.
Tác giả: Nguyễn Ánh Tuyết
Không có nhận xét nào